การส่งเสริมการเรียนรู้และการดูแลเด็กปฐมวัยโดยใช้ธรรมชาติเป็นฐาน

ศูนย์พัฒนาเด็กปฐมวัย สถาบันแห่งชาติเพื่อการพัฒนาเด็กและครอบครัว เป็นศูนย์สาธิตให้การดูแลเด็กปฐมวัยในโครงการปฐมวัยสาธิตและโครงการอนุบาลสาธิตเพื่อพัฒนาศักยภาพ ตั้งแต่อายุ 1 ปี 3 เดือนถึง 6 ปี จากสถานการณ์การแพร่ระบาดของ COVID 19 ส่งผลกระทบกับวิถีชีวิต รูปแบบการดูแลและการส่งเสริมพัฒนาการสำหรับเด็กปฐมวัย จึงได้พัฒนารูปแบบการเรียนรู้และดูแลสุขภาพสำหรับเด็กปฐมวัย ภาคเรียนที่ 2 ปีการศึกษา 2564 โดยใช้ธรรมชาติเป็นฐาน (Nature Based) และพัฒนาพื้นที่เด็กเล่น (Child Space) มีการใช้พื้นที่ธรรมชาติเป็นแหล่งการเรียนรู้นอกห้องเรียน (Outdoor Learning) ขยายพื้นที่การเรียนรู้ให้ไม่จำกัดเพียงห้องเรียน โดยคุณครูผู้ดูแลเด็กเป็นผู้จัดสรรกิจกรรมและออกแบบพื้นที่สีเขียวในชุมชน และสร้างบรรยากาศที่เอื้อต่อการเรียนรู้ของเด็ก เด็กได้เรียนรู้ผ่านประสบการณ์จริงจากธรรมชาติ สอดคล้องกับรูปแบบการเรียนการสอน อายตนะ 6 ของศูนย์พัฒนาเด็กปฐมวัย ที่คุณครูผู้ดูแลเด็กมีการออกแบบกิจกรรมส่งเสริมประสบการณ์บนพื้นฐานการทำงานของสมอง การเรียนรู้ผ่านการเล่นแบบต่างๆ ผ่านประสาทรับรู้ทั้ง 6 (ตา หู จมูก ลิ้น กาย ใจ)  และกิจกรรมทักษะนิสัยแห่งปัญญา ที่มุ่งเน้นสร้างเสริมประสบการณ์และเป็นทักษะคู่ชีวิตของเด็กในอนาคต นอกจากนี้การเรียนรู้โดยใช้ธรรมชาติเป็นฐานของเด็กปฐมวัย จะช่วยปลูกฝังทักษะการอนุรักษ์ธรรมชาติ การเรียนรู้การอยู่ร่วมกับธรรมชาติและเป็นส่วนหนึ่งของธรรมชาติอย่างยั่งยืน ในช่วงเวลาที่สมองของเด็กสามารถเรียนรู้และได้รับการพัฒนาอย่างสูงสุด  และสามารถใช้รูปแบบกิจกรรมของห้องเรียนที่มีการเรียนรู้โดยใช้ธรรมชาติเป็นฐาน บำบัด ฟื้นฟู เยียวยา กลุ่มเด็กเปราะบาง ที่มีภาวะวิกฤตในครอบครัว ได้รับการดูแลทางจิตใจอย่างเร่งด่วน สามารถปรับลดภาวะความเครียดเป็นพิษ (Toxic Stress)  โดยสถาบันแห่งชาติเพื่อการพัฒนาเด็กและครอบครัวร่วมกับคณะแพทยศาสตร์ โรงพยาบาลรามาธิบดี  มูลนิธิรามาธิบดี กรมกิจการเด็กและเยาวชน บ้านพักเด็กและครอบครัว กรุงเทพมหานคร นำร่องการจัดกิจกรรมการเรียนการสอน ห้องเรียนธรรมชาติ  โดยใช้พื้นที่ของอุทยานธรรมชาติสิรีรุกขชาติ  ตั้งแต่เดือนธันวาคม 2564 โดยใช้กิจกรรมจากห้องเรียนธรรมชาติมาบำบัด เยียวยา เด็กเปราะบางในโครงการศูนย์สมานใจปฐมวัยสาธิต และในปีการศึกษา 2565 ศูนย์พัฒนาเด็กปฐมวัย ขยายพื้นที่ห้องเรียน Nature Based สำหรับเด็กระดับอนุบาล 3  โครงการอนุบาลสาธิตเพื่อพัฒนาศักยภาพ จำนวน 3 ห้องเรียน  และมีขยายองค์ความรู้ Nature Based ผ่านการเสวนาสาธารณะเชิงวิชาการ เรื่อง เด็กปฐมวัยกับการศึกษาที่มีธรรมชาติเป็นฐาน ใน และการจัดประชุมวิชาการระดับชาติ ประจำปี 2565 “Nature-Based Education & Health Promotion สร้างสรรค์การเรียนรู้และสุขภาพบนฐานธรรมชาติ” ระหว่างวันที่ 8-10 พฤษภาคม 2565 นอกจากนี้ยังสามารถสร้างเครือข่ายโรงเรียนที่มีรูปแบบการส่งเสริมประสบการณ์ ด้วยวิถีธรรมชาติ ร่วมแลกเปลี่ยนเรียนรู้และพัฒนาเป็นเครือข่ายงานด้าน Nature Based ร่วมกัน